Projekat „Potamišje – bogatstvo biodiverziteta i značaj njegove zaštite“ podržan je i sufinansiran od strane Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama
OPOVO, 21. oktobar 2023 – Poplave, kao i mozaik staništa koji one kreiraju i čije parametre određuju, čine ovo područje dinamičnim i funkcionalnim plavnim prostorom, i omogućavaju životne uslove izuzetno velikom broju strogo zaštićenih i zaštićenih vrsta.
U „Potamišju“ je registrovano 606 taksona viših biljaka, 49 vrsta beskičmenjaka nacionalnog i međunarodnog značaja, 42 vrste riba, 11 vrsta vodozemaca, 9 vrsta gmizavaca, 258 vrsta ptica i 58 vrsta sisara. Jednu od najlepših definicija ove reke dao je novosadski biolog i istraživač Potamišja, Marko Tucakov, nazivajući ga slikovito „meandrirajuća riznica života“.
Poplave kreiraju mozaik staništa, Vlaški rit kod Opova (foto: Č.Vučković)
Kontinuitet prirodnih staništa od državne granice Srbije i Rumunije do mosta u Opovu, daje ovom prostoru poseban pečat, čineći ga jedinstvenim i međusobno povezanim mozaikom vodenih, vlažnih i suvih staništa, hidroloških pojava i pojedinačnih vodenih tela: vlažnih livada i pašnjaka, aluvijalnih šuma, starih delova rečnog toka, odsečenih meandara, bara, mezofilnih livada, zaslanjenih livada i šumo-stepe.
Mozaici aluvijalnih šuma i plantaže mekih lišćara u neposrednom priobalju Tamiša daju ovom području posebnu draž. Međutim, zbog prirodnih i antropogenih uticaja rasprostranjenost i sastav šumskih staništa menjao se tokom prošlosti. Na osnovu putopisa iz 16. veka znamo da je ovaj predeo bio bogat šumama i jelenskom divljači ali do drastičnih promena dolazi tokom intenzivnog uređenja Banata od 18. do 20. veka.
Šumska staništa u priobalju Tamiša (foto: Č.Vučković)
Od nekadašnjih šuma duž celog toka Tamiša, danas su to samo fragmentarni šumski kompleksi, dok su zbog potrebe za celulozom i tehničkim drvetom na otvorenim prostorima, livadama i pašnjacima, intenzivno podizane brzorastuće kulture mekih lišćara – prvenstveno topola.
Rečni tok i priobalje su stanište brojnih biljnih i životinjskih vrsta. Na Tamišu je na više lokacija zabeleženo i cvetanje Tiskog cveta, prirodnog fenomena i strogo zaštićene jednodnevke koja traži glinovitu podlogu u koritu reke za razvoj svojih larvi.
Cvetanje Tiskog cveta na Tamišu (foto:M.Martić)
Priobalne šume su stanište retke crne rode i najvećeg evropskog orla – belorepana, koji svoja gnezda u Potamišju gradi na klonskim topolama. Plavne zone Tamiša su prirodno mrestilište za mnoge vrste plemenitih vrsta riba kao što su som, smuđ, šaran, deverika, štuka…
Simbol ove reke je prisustvo vidre, strogo zaštićene vrste. Velika populacija vidre je rezultat pre svega kvaliteta vode i bogatstva faune riba Tamiša. A pored vidre, tokom poslednje decenije sve češće se viđa i dabar koji polako postaje redovan stanovnik Potamišja.
Crna roda, belorepan, vidra (foto: Čvučković), tragovi dabra (foto: A.Veselinov)
Tradicionalno oblikovan pejzaž rezultat je stare tradicije ekstenzivnog pašarenja, prisustva još uvek značajno velikog broja stoke koja se uzgaja u naseljima na obodu i izuzetne dinamike kretanja stada mešovitog sastava među kojima je i autohtona rasa ovaca banatska cigaja.
Pašnjaci, livade, stepe i slatine su važni eko sistemi Potamišja. Ovde je najviše zastupljena vegetacija slanih zemljišta, a s njom u vezi vegetacija vlažnih livada i vlažnih staništa.
Pečena slatina u Barandi je jedan od biodiverzitetskih bisera ovog područja. Prirodne akvatorije, koje su ostaci starog toka Tamiša, kao i okolne livade, pašnjaci i kultvisane njive, predstavljaju bogato i raznovrsno stanište biljnog i životinjskog sveta, a posebno ornitofaune.
Pečena slatina kod Barande (foto: Č.Vučković)
Pečena slatina je migratorna stanica velikih jata ždralova, ali i globalno značajnih vrsta kao što su stepska eja i stepski soko koji se povremeno beleže. Ovaj lokalitet je i važno gnezdilište većeg broja strogo zaštićenih vrsta od nacionalnog značaja među kojima su vodeni bik, crnovrati gnjurac, divlja guska, modrovoljka, brkata senica, ševarski trstenjak, kao i mnoge druge. Koliko je Pečena slatina značajna za nacionalnu ornitologiju govori i činjenica da je upravo ovde 2009. godine, prvi put nakon više od jednog veka, zabeleženo gnežđenje čaplje govedarke.
Ptice su svakako najkarakterističnije kada govorimo o biodiverzitetu Potamišja. Raznolikost vrsta i brojnost populacija poslednjih decenija privlači veliku pažnju ornitologa, posmatrača i fotografa ptica. Pored gnezdarica, Potamišje je, sa jedne strane, značajan deo globalnog evroazijsko-crnomorskog migratornog puta, sa mnoštvom migratornih stanica, prvenstveno ptica vodenih i travnih straništa.
Sa druge strane, Potamišje je samo po sebi migratorni koridor koji fizički spaja visokoplaninske predele Karpata i Panonsku niziju.
Ukupno 10 vrsta ptica vodenih staništa u Potamišju imaju globalno značajan deo populacije koji se na ovom području redovno zadržava, što područje kvalifikuje kao mesto od globalnog značaja za opstanak ovih vrsta.
Šaranski ribnjaci čine sastavni deo ekološke celine Potamišja, i predstavljaju značajna mesta reprodukcije i seobe strogo zaštićenih vrsta ptica, posebno kolonijalnih vrsta vodenih ptica. Ali ne samo ptica jer su to istovremeno mesta bogate vodene vegetacije, kao i faune beskičmenjaka, vodozemaca, gmizavaca i sisara. Dobar primer biodiverzitetske raznolikosti je ribnjak u Sakulama, jedan od sedam ribnjaka u Potamišju.
Deo akvatorija ovog ribnjaka se koristi u svrhu komercijalnog sportskog ribolova, dok je dobar deo prepušten prirodi. Prelep prizor predstavljaju prostrani tepisi žutog lokvanja prošarani kolonijama belih lokavnja i ptica koje plivaju, love ili preleću ovaj čudesno kreiran predeo karakterističan za prolećni deo godine.
Žuti i beli lokvanj, borak na ribnjaku u Sakulama (foto: Č.Vučković)
Na ribnjaku u Sakulama, egzistira značajna populacija barske biljke borak, inače kritično ugrožene vrste flore Srbije. Procene su da je u Srbiji preostalo oko pet staništa ove biljke i da se najveća populacija nalazi upravo u Sakulama. Ribnjak u Sakulama je jedno od najvećih gnezdilišta belobrke čigre u Srbiji i procena je da se u Potamišju gnezdi polovina ukupne nacionalne populacije ove vrste. Gnjurci, galebovi, čaplje, kašičari i ibisi su takođe zaštitni znak ovog ribnjaka, a u poslednjе dve godine, na ovom ribnjaku su zabeležene i dve izuzetno retke vrste za Srbiju: mala lisasta guska na prolećnoj i mali barski petlić na jesenjoj seobi. Tokom zimskih meseci i prolećne seobe na potamiškim ribnjacima okuplja se veliki broj plovuša, odnosno pataka i gusaka, čija jata tada mogu da broje i desetak hiljada jedinki.
Fauna sisara Potamišja je takođe raznolika. Od divljači to su divlja svinja i zec, česta su stada srna, a Potamišje je jedini prostor u Vojvodini gde jelen živi u slobodnom, neograđenom prostoru. Na slatinskim seoskim pašnjacima prisutna je tekunica. Iz porodice pasa zastupljene su dve vrste – lisica i šakal, a iz reda karnivora jazavac, lasica, tvor, divlja mačka, kune zlatica i belica.
Pored kulturnog miljea, seoske urbane sredine imaju takođe značajnu ulogu u okviru potamiškog biodiverziteta. Ako je vidra simbol reke Tamiš, onda je bela roda simbol celog Potamišja. Najveći deo nacionalne populacije gnezdi se u Vojvodini, a Potamišje je ubedljivo najznačajnije mesto gnežđenja bele rode u Srbiji.
Sve ove vrednosti kandidovale su predeo koji se prostire od državne granice sa Rumunijom, od Jaše Tomića do Opova, za novo zašićeno područje. Sistematska multidisciplinarna istraživanja su urađena, studija zaštite je na stolu tako da se proglašenje Predela izuzetnih odlika „Potamišje“ očekuje u narednom periodu.
Nastaviće se…
Izvor podataka: Pokrajinski zavod za zaštitu prirode – Studija zaštite PIO „Potamišje
Projekat „Potamišje – bogatstvo biodiverziteta i značaj njegove zaštite“ podržan je i sufinansiran od strane Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama
U opštini Opovo, neki projekti su uspešno završeni, drugi su u toku, a pripremljeni su i budući koji će pomoći ostvarenju opšteg cilja, a to je unapređenje kvaliteta života tamošnjih žitelja.
U razgovoru za „Dnevnik”, predsednik opovačke Opštine Miloš Markov, istakao je nekoliko kapitalnih projekata koji predstoje u narednom periodu, a koji su od velikog značaja za celu teritoriju opštine poput, između ostalog, i formiranja kanalizacione mreže, rekonstrukcije Doma zdravlja u Opovu, kao i osnovne škole u Barandi. Uveliko se radi i na rekonstrukciji i rehabilitacija lokalnih saobraćajnica u opštini, s obzirom na to da je zamisao da do kraja sledeće godine, svi putevi opštine Opovo budu kao novi.
– Ono što nam je u fokusu za naredni period za celu opštinu je kanalizacija. Imamo staru kanalizacionu mrežu i to samo u užem centru Opova. Nadamo se da ćemo do kraja godine završiti projektno – tehničku dokumentaciju za objekat novog prečistača otpadnih voda i mrežu kanalizacije, jer od sledeće godine želimo intenzivno da rešavamo taj nedostatak. Imamo naznake da će se u Opovu raditi i sportska hala, a ideja je da pri objektu osnovne škole, staru sportsku salu rekonstruišemo u novu. Ove godine otvoren je novi vrtić u Sefkerinu koji može da primi 90 dece, a njegovu izradnju podržala je Pokrajinska Vlada, tačnije Uprava za kapitalna ulaganja sa investicijom od oko 40.000.000 dinara. Mi smo finansirali izradu projekta i kasnije, stručni nadzor tokom izvođenja radova. U vrtić je adaptiran i nekadašnji objekat Skupštine Opova, uz podršku Ministarstva prosvete sa oko 8.000.000 dinara. Sa ta dva objekta smo rešili liste čekanja na teritoriji opštine Opovo – rekao je Markov.
Najznačajnija ulaganja u prošloj godini
Kao najznačajnija ulaganja u prošloj godini Markov je izdvojio rekonstrukciju vodovodne mreže u Ribarskoj ulici u Opovu, vrednosti oko devet miliona dinara. Zatim rekonstrukciju i izgradnju kotlarnice isturenog odeljenja osnovne škole u Sakulama. Zahvaljujući Ministarstvu životne sredine su dobili 11.500.000 dinara za zamenu starog kotla koji je koristio čvrsti ugalj i to novim na pelet, i tako su unapredili zaštitu životne sredine, kroz energetsku efikasnost. Urađena je i sanacija čvorišta postojeće vodovodne mreže u naselju Sakule, a prva faza iznosila je 30.000.000 dinara, dok je oko 10.000.000 dinara koštala rekonstrukcija termičkog omotača objekta Centra za socijalni rad u Opovu.
Kako kaže, u fokusu je rekonstrukcija i rehabilitacija lokalnih saobraćajnica u opštini Opovo, koje rade u saradnji sa Upravom za kapitalna ulaganja. Lokalna samouprava je izdvojla oko 20.000.000 dinara iz budžeta, a Uprava sufinansirala sa 40.000.000 za 14 lokalnih puteva, kako onih na kojima je asfalt devastiran, tako i u ulicama koje ga još nisu ni imale.
– Namera nam je da do kraja sledeće godine, putevi naše opštine budu 100 posto pokriveni asfaltom. Završili smo put Opovo – Debeljača, finansiran od strane Uprave za kapitalna ulaganja sa više od 800.000.000 dinara. Ove godine smo završili i priključak za taj put, koji je koštao više od 12.000.000 dinara. A uspeo je i projekat rekonstrukcije puta Sefkerin – Vrbovski, koji je proizašao isključivo iz razgovora sa građanima, kada su išli na prijem u kabinet predsednika Aleksandra Vučića. Sama vrednost radova iznosila je oko 150.000.000 dinara, a investitor su „Putevi Srbije”, koji su snosili 100 posto troškova. Projekat koji ćemo započeti do kraja ove godine jeste i rekonstrukcija dela prizemlja, dela sprata i tavanski prostor u OŠ „Olga Petrov” u Barandi. Raspisan je tender za izvođača radova, odobrena su nam i sredstva preko Pokrajinske Vlade od oko 32.000.000 dinara – kaže naš sagovornik.
Uskoro i dva porodična parka
Markov najavljuje i izgradnju dva porodična parka, jedan u Opovu, a drugi u Sakulama. Projekat je podržalo Ministarstvo za brigu o porodici i demografiju, a procenjena vrednost je oko 18.500.000 dinara. Ugovor je potpisan, a do kraja godine se očekuje raspisivanje tendera, kako bi dobili izvođača radova. Porodični parkovi imali bi razne sadržaje, te najmlađe očekuju dečja igrališta, a za one malo starije i sportiste napraviće se teretane na otvorenom, uz druge propratne mobilijare zabave, za celu porodicu.
Tamošnji postojeći rukometni teren takođe čeka rehabilitacija. Sredstva za to su dobili preko Pokrajinskog sekretarijata za sport i omladinu. A svake godine rešavaju i vodovodnu mrežu.
– S obzirom na to da imamo jednu fabriku vode koja je među boljima u Vojvodini, svojevremeno urađena od strane Austrijske razvojne agencije, naša vodovodna mreža stara je oko 60 godina, te u skladu sa mogućnostima, svake godine po naseljenim mestima menjamo vodovodne cevi. Ove godine smo uradilu Šumsku ulicu u Opovu, a radi se u Ulici Branka Radičevića i očekujemo uskoro završetak. U Sefkerinu imamo dva prioriteta, jedan se tiče sportsko – rekreativnog centra i trenutno se radi na izradi projekta. Drugi je ogroman objekat Mesne zajednice koji je u lošem stanju i treba ga renovirati, a tek smo na početku izrade projektno – tehničke dokumentacije. Takođe je urađen projekat za rekonstrukciju osnovne škole u Sakulama, te još treba da apliciramo za njegovu realizaciju – ističe predsednik opštine.
Uslovno rečeno „zelena” opština
Kao Opština, kaže Markov, nemaju nekih velikih zagađivača, te se uslovno može reći da su „zelena” opština. U suštini, najveće glavobolje zadaju im divlje deponije, sa kojima se bore svake godine, iako su prostornim planom definisane tačne lokacije za odlaganje određene vrste otpada. Izdvaja se novac za sanaciju delom iz budžeta, a deo dobijaju od viših nivoa vlasti. Uspeli su jedino da saniraju deponiju u Sefkerinu, postavkom dve kamere na to mesto. Tri godine zaredom, preko Ministarstva zaštite životne sredine dobijaju projekte za pošumljavanje, te su prošle godine posadili više hiljada sadnica na putnom pojasu Baranda – Sakule. To je kritičan put zimi, a na predlog struke, sađenjem određenih sadnica mogu napraviti prirodni vetrozaštitni pojas. Zato će se ove godine pošumljavati oko puta Opovo – Debeljača.
Jedan od ključnih projekata za celu opštinu je rekonstrukcija Doma zdravlja, a projektno – tehnička dokumenatcija je urađena. Gorući problem u toj ustanovi je velika peć na ugalj koju treba zameniti.
– Ove godine smo završili Zelenu pijacu u Opovu. To je bio višegodišnji projekat izgradnje novog objekta, podržan od strane Ministarstva državne uprave i lokalne samouprave, gde su oni snosili 70 odsto troškova a mi 30. Rekonstrukcija i adaptacija Vile Helena je u toku. To je jedan od najstarijih objekata u Opovu, a obnavlja se uz podršku Pokrajinske vlade– zadovoljno će Markov.
Što se tiče budžeta, Markov kaže da na osnovu jednog rebalansa, on za ovu godinu iznosi 629.000.000 dinara, a s obzirom na to da ima predstoji još jedan rebalans do kraja godine, očekivanja su da će on biti i veći. I prosečna plata je uvećana u odnosu na neki prethodni period, kada je 2013. godine bila 34.147 dinara. U 2022. godini ona je dostigla 61.275 dinara. Jedino što se smanjilo je stopa nezaposlenosti i iznosi nešto manje od 10 odsto, u odnosu na 2013. godinu, kada je bila 13.6 odsto.
– Došlo nam je nekoliko domaćih investitora koji su pokrenuli male proizvodnje u našoj opštini i ona su vremenom rasla, te se stalno povećavala i potreba za zapošljavanjem. Sa druge strane, sve veći broj građana u opštini pokreće svoje privatne delatnosti, da li kao preduzetnici, ili kao privrednici, što dodatno smanjuje stopu nezaposlenosti – poručuje predsednik opovačke Opštine.
Osim toga, kada je poljoprivreda u pitanju, povećava se stopa uplate poreza i doprinosa po gazdinstvima.
Ugovori za dva projekta iz oblasti održavanja i opremanje sportskih objekata u Sefkerinu i Barandi (video)
NOVI SAD, 14. jun 2023 – Predsednik Pokrajinske vlade Igor Mirović i pokrajinski sekretar za sport i omaldinu Dane Basta uručili su predstavnicima lokalnih samouprava, škola i sportskih centara ugovore za realizaciju ukupno 57 projekata za izgradnju, održavanje i opremanje sportskih objekata, vredne 225 miliona dinara, koji se realizuju putem Pokrajinskog sekretarijata za sport i omladinu. Reč je o 39 projekata školske sportske infrastrukture i 18 projekata javne sportske infrastrukture.
Na ovom konkursu odobreni su projekti Osnovne škole „Dositej Obradović“ Opovo i Opštine Opovo. Sa dobijenim sredstvima u ukupnom iznosu od 256.150 dinara, Osnovna škola „Dositej Obradović“ će realizovati opremanje zaštitnom mrežom sportskog terena u okviru školskog objekta u Sefkerinu, dok će lokalna samouprava, kojoj su odobrena sredstva u ukupnom iznosu od 5.140.380 dinara, realizovati program – projekat „Investiciono održavanje terena za mali fudbal i rukomet u Barandi“, koji podrazumeva montažu nove multifunkcionalne podloge, šmirglanje i bojenje postojeće košarkaške konstrukcije, postavljanje novih tabli od klirita sa zglobnim obručem i mrežicom, iscrtavanje i obeležavanje terena, itd.
Predsednik opštine Miloš Markov je istakao da lokalna samouprava kontinuirano radi na unapređenju sportske infrastrukture.
„Naša opština je na ovom konkursu za unapređenje sportske infrastrukture, koji je raspisao pokrajinski sekretarijat za sport i omladinu, aplicirala sa dva projekta. Konkretno, lokalna samouprava sa projektom za rekonstrukciju rukometnog igrališta u Barandi, a Osnovna škola „Dositej Obradović“ za postavku zaštitnih mreža na sportskom terenu u Sefkerinu. Veliko mi je zadovoljstvo da su oba projekta podržana, Sekretarijat nas je podržao što nama omogućava da preko leta izvodimo radove, odnosno da možemo da radimo rekonstrukciju terena u Barandi i to nam je izuzetno bitno, to je jedno kombinovano igralište koje obuhvata i košarku i rukomet, a nalazi se u vrlo devastiranom stanju. Ovaj konkurs nam omogućava da ga u potpunosti rekonstruišemo, uradimo novu tartan podlogu, napravimo jedno novo multifunkcionalno igralište koje će biti namenjeno za sve koji budu želeli da se bave sportom, prvenstveno za decu i za mlade ali i za sportiste i rekreativce, tako da nastavljamo da unapređujemo sportsku infrastrukturu na teritoriji naše opštine“, izjavio je Markov.
Rokovi za realizaciju ovih projekata su do kraja godine.
Srbija, 14. april 2023
Srpska pravoslavna crkva i vernici koji poštuju Julijanski kalendar danas obeležavaju Hristovo stradanje, Veliki petak, dan kada je Isus osuđen i razapet na Golgoti, žrtvujući se za sve ljude i spasenje sveta. Pravoslavni tog dana strogo poste, provodeći ga samo na suvom hlebu i vodi, a mnogi tog dana i “jednoniče” – ceo dan ništa ne jedu, niti piju već tek uveče uzmu malo hleba i vode. U većini krajeva Srbije na Veliki petak se farbaju jaja. Veliki petak je za hrišćane najtužniji dan kada se sećaju događaja koji su prethodili Hristovom raspeću. To je dan kada su Rimljani osudili na smrt Isusa Hrista, na nagovor jevrejskih sveštenika i fariseja. U znak tuge i žalosti, na Veliki petak ne smeju zvoniti crkvena zvona, počev od bdenija na Veliki četvrtak, već se na bogosluženja poziva drvenim klepetalima.
Na Veliki petak nema liturgije već se ujutru čitaju “Carski časovi”. Carskim časovima se na jutrenju podseća na vođenja Hrista na sud ka Pontiju Pilatu, vreme osude, vreme krsnih stradanja i raspeća na brdu Golgota, a zatim i skidanja tela Hristovog sa krsta večernjom službom na kojoj se iznosi Plaštanica. U svim pravoslavnim hramovima popodne se iznosi Plaštanica, koja simbolizuje platno u koje je Isus umotan nakon skidanja sa krsta i na njoj je prikazano Hristovo polaganje u grob. Plaštanica se stavlja na posebno ukrašen sto ispred oltara, koji predstavlja Hristov grob.
Nakon večernje službe se u nastavku služi jutrenje Velike subote sa Statijama (opelo Isusu Hristu), nakon čega oko hrama ide litija sa Plaštanicom. Statije su pesme u kojima se opisuje žalost i patnja Presvete Bogorodice zbog raspeća i smrti njenog sina Isusa Hrista, ali i patnje koje najavljuju njegovo slavno vaskrsenje. Farbanje jaja za Uskrs spada u najstarije hrišćanske običaje i simbolizuje dan kada je Marija Magdalena došla u Rim da pripoveda jevanđelje. Stigla je i do cara Tiberija kome je na poklon donela korpu jaja. Car nije verovao u Hristovo vaskrsenje i rekao je da bi to bilo kao kada bi bela jaja u korpi promenila boju. Marija Magdalena je na to rekla: “Hristos vaskrse” i sva jaja u korpi su postala crvena. Crvena boja je simbol radosti i vaskrsenja, a prvo crveno jaje se čuva do narednog Vaskrsa kao “čuvarkuća”, zaštitnik porodice. Prema drugoj legendi, stanovnici Jerusalima su se rugali hrišćanima da Hristos nije vaskrsao, jer je to nemoguće, kao što nije moguće da kokoške snesu crvena jaja. Sledeće godine, na dan Uskrsa, sve kokoške u Jerusalimu su snele crvena jaja. Veliki petak je dan žalosti, ali i uvod i priprema za najveći hrišćanski praznik Uskrs.
Čestitka Ministarstva povodom praznika hrvatske zajednice u Srbiji
BEOGRAD, 19. marta (Tanjug) – Povodu današnjeg praznika Hrvata u Srbiji – 19. marta, spomendana u Katoličkoj crkvi svetog Josifa, zaštitnika hrvatskog naroda, Ministarstvo za lјudska i manjinska prava i društveni dijalog čestitalo je pripadnicima hrvatske zajednice i njihovim institucijama nacionalni praznik. “Reč je o jednom od četiri praznika Hrvata koji, prema Zakonu o zaštiti prava i sloboda nacionalnih manjina, praznuju pripadnici hrvatske zajednice u Republici Srbiji. Odluka o tome usvojena je na sednici Nacionalnog saveta hrvatske nacionalne manjine sredinom 2005. godine, a potvrđena je od strane Saveta za nacionalne manjine”, navelo je Ministarstvo. Podseća se da je, kao zaštitnik hrvatskog naroda, sveti Josif proglašen odlukom Hrvatskog sabora iz 1687. godine. “Hrvati u Srbiji su autohton narod, koji prostore, pre svega Vojvodine, nastanjuje u migracijama, koje su se u nekoliko talasa odvijale od poznog srednjeg veka pa sve do kraja 20. veka”, kaže se u saopstenju. “Broj Hrvata u Republici Srbiji je prema popisu iz 2011. godine 59.000, a status nacionalne manjine, budući da su u vreme socijalističkog društvenog uređenja imali status naroda, stekli su usvajanjem spomenutog Zakona o manjinama iz februara 2002. godine, čime se svrstavaju u grupu tzv. novih nacionalnih manjina”, napominje se u saopštenju. Kako se navodi, više od tri četvrtine živi na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine – 47.033, znatan broj ih živi u Beogradu te u drugim većim gradovima u Srbiji. “Zajednica je koja beleži najveći demografski pad u proteklih 30 godina. Teritorijalno su izuzetno disperzirana zajednica – ni u jednoj jedinici lokalne samouprave nisu ni u relativnoj većini. Grad Subotica njihov je obrazovni, kulturni i politički centar. Najveći deo Hrvata je rimokatoličke veroispovesti”. Tokom istorije, kako se navodi, Hrvati u Srbiji su sačuvali nacionalni identitet, a u proteklih 20 godina su uspeli uspostaviti respektabilnu manjinsku nacionalnu infrastrukturu. “Najrazvijene područje rada je prostor kulture – više od 40 društava, 30-ak objavlјenih knjiga, naučni i časopis za književnost. S ponosom ističu kako je najcitiraniji naučnik u Srbiji – akademik Ivan Gutman iz Sombora, pripadnik hrvatske zajednice”, navelo je ministarstvo. O informisanju na hrvatskom jeziku brine nedelјnik „Hrvatska riječ“, 15-o minutni dnevni informativni program na Radio-televiziji Vojvodina, dve polusatne emisije nedelјno na Trećem programu Radio Novog Sada, te nekoliko listova u okviru Katoličke crkve i kulturnih društava, kaže se u saopštenju. Obrazovanje se odvija od vrtića do srednje škole, u nekoliko škola na teritoriju Grada Subotice i Bačkog Monoštora, a službena upotreba hrvatskog jezika i pisma je u institucijama AP Vojvodine, Gradu Subotica i 15-ak naselјenih mesta. “O svemu tome brine Nacionalni savet hrvatske zajednice u Republici Srbiji, a političku artikulaciju interesa sprovodi najjača politička stranka Demokratski savez Hrvata u Vojvodini”, navodi se u saopštenju, “Vlasti u Republici Srbiji, Autonomnoj pokrajini Vojvodini te jedinicama lokalne samouprave i dalјe će posvećeno raditi na obezbeđivanju svih potrebnih preduslova – od dosledne primene zakona, preko materijalno-finansijskih sredstava do manjinskih senzitivnih politika – kako bi Hrvati u Republici Srbiji uspešno nastavili razvijati svoje nacionalne institucije i gradili perspektivu pripadnika zajednice”, saopštilo je Ministarstvo za lјudska i manjinska prava i društveni dijalog.
