Iz istorije našeg kraja: ĐORĐE ROŠ I KOSTA PEĆANAC U OPOVU – OSVEĆENJE ZASTAVE
ĐORĐE ROŠ I KOSTA PEĆANAC U OPOVU – OSVEĆENJE ZASTAVE
Opovo, 24. februar 2018;
U Kraljevini Jugoslaviji između dva svetska rata postojala su brojna četnička udruženja, čiji su članovi pored veterana i učesnika u gerilskim borbama pre i za vreme balkanskih ratova, kao i tokom Velikog rata (Prvi svetski rat), bili i svi oni građani koji su kroz ta udruženja negovali i čuvali tradiciju, istoriju i tekovine oslobodilačkih borbi i ratova sa početka XX veka.
Jedan od pododbora udruženja četnika egzistirao je i u Opovu, a beogradski list Pravda izveštava o događaju koji se desio na seosku slavu „Prenos moštiju svetog oca Nikole“ 22. maja 1937. godine, kada je uz prisustvo predsednika Glavnog odbora udruženja četnika, vojvode Koste Pećanca, osveštana četnička zastava. Zastavi je kumovao industrijalac i počasni konzul Kraljevine Norveške u Beogradu, kapetan po činu i jedan od pionira srpske avijacije dr Đorđe Roš, koji je opovačkom pododboru poklonio zastavu. Osveštavanje zastave je obavio sveštenik Aleksandar Protić, a na svečanosti su prisustvovali načelnik (Kovinskog ili Kovačičkog) sreza Tihomir Dimitrijević, brojni delegati i gosti iz mesta i okoline, dok je uveče priređen koncert Srpskog pevačkog društva iz Petrovgrada (Zrenjanina).
Evo kako je o ovom događaju izveštavala Pravda:
SUTRA OSVEĆENJE ČETNIČKE ZASTAVE U OPOVU (21. maj 1937.g.)
Pododbor udruženja četnika u Opovu – Banat 22. maja na svečan način osvetiće svoju društvenu zastavu. Ovim svečanostima prisustvovaće pretsednik Glavnog odbora vojvoda g. Kosta Pećanac i još mnoge druge ugledne ličnosti. Kumovaće zastavi g. Đorđe Roš, industrijalac i konzul iz Beograda. Za ove nacionalne manifestacije vlada veliko interesovanje u Južnom Banatu. Iz Petrovgrada će sudelovati Srpsko pevačko društvo, koje će uveče održati i koncert.
U SELU OPOVU U BANATU OSVEĆENA ČETNIČKA ZASTAVA (25. maj 1937. g.)
Na vrlo svečan način osvećena je u banatskom Opovu četnička zastava. Zastavi je kumovao g. Dr Đorđe Roš, kapetan invalid, koji je zastavu i poklonio ovdašnjem Udruženju četnika. Osvećenje je obavio g. Aleksandar Protić, prota. Samoj svečanosti osvećenja prisustvovali su četnički vojvoda g. Kosta Pećanac, načelnik Kovničkog sreza g. Tihomir Dimitrijević, mnogi delegati i gosti iz mesta i okoline.
Đorđe Roš (1896 – 1977) bio je oficir Kraljevine Jugoslavije, pionir vazduhoplovstva i osnivač Komiteta za obnovu i veliki dobrotvor manastira Hilandar. Rođen je u porodici stručnjaka za izgradnju pruga Sebastijana Roša naturalizovanog Nemca i Slovenke Antonije. Kao gimnazijalac bio je dobrovoljac u Drugom balkanskom ratu, a dve godine kasnije postao je pitomac Niže škole Vojne akademije. Učestvovao je u borbama tokom odbrane Beograda 1915. godine i teško je ranjen u jurišu na Dunavskom keju pod komandom majora Gavrilovića. Do 1917. godine proveo je u zarobljeničkom logoru u Češkoj, odakle ga razmenjuju. Krajem rata dolazi na Solunski front gde postaje vojni pilot, kao jedan od pionira srpskog civilnog, sportskog i vojnog vazduhoplovstva. Nakon Velikog rata unapređen je u čin kapetana ali napušta vojnu službu i zajedno sa bratom Dušanom postaje vlasnik trgovačke firme Eksport – import Roš i zvanični predstavnik nemačke teške industrije u Jugoslaviji, a njihova firma je snabdevala Jugoslovensku Kraljevsku vojsku vojnom opremom iz Nemačke. Ženidbom sa Norvežankom Ostom 1924. godine postaje počasni konzul Kraljevine Norveške u Beogradu. Organizovao je i finansirao obnovu manastira Gračanica. Sa porodicom je emigrirao iz Jugoslavije 1944. godine zbog promene vlasti. Živeo je u Argentini, a zatim u Nemačkoj, da bi se 1974. godine preselio u Grčku, gde pokreće Komitet za obnovu manastira Hilandar. Umro je 1977. godine, iznenada na putu za Hilandar, a zahvalni hilandarski monasi sahranili su ga u manastirskoj porti i on je jedini koji počiva na monaškom groblju, a da za života nije nosio monašku rizu.
Konstantin Milovanović – Kosta Pećanac (1879 – 1944), ličnost kontradiktorne biografije koju je obeležila velika ratna slava u Prvom svetskom ratu i epitet izdajnika u Drugom svetskom ratu.
Kosta Milovanović Pećanac rođen je u selu Dečane u blizini manastira Visoki Dečani. Otac Milosav je bio zaštitnik manastira, a Kosta je ostao bez cele porodice u 12. godini prilikom napada Albanaca na manastir. Krajem 19. i početkom 20. veka započinje na prostoru Makedonije komitsko bojevanje, a sa samo 25. godina na velikom četničkom skupu na Božić 1904. godine dobija titulu vojvode. Balkanske ratove i Prvi svetski rat provodi u redovnoj vojsci kao narednik u Moravskoj diviziji gde će napredovati do čina poručnika. Posle pada Srbije 1916. godine, povlači sa sa svojom divizijom preko Albanije, ali se uskoro vraća u Srbiju da nastavi gerilsko ratovanje protiv Bugara. Zajedno sa Kostom Vojinovićem vodi Toplički ustanak, koji je 1917. godine krvavo ugušen. Nakon rata Pećanac učestvuje u gušenju Albanske pobune na Kosovu, a kasnije je izabran za vođu udruženja srpskih četnika u čijem svojstvu je 1937. godine posetio Opovo.
Pred samu invaziju 1941. godine Pećanac je od jugoslovenske vlade dobio novac i oružje kako bi organizovao gerilske jedinice u južnoj Srbiji, Makedoniji i Kosovu. U prvim mesecima nakon aprilskog rata i kapitulacije Pećanac je okupio četničke odrede ali su se borili samo protiv albanskih grupa. Nakon ustanka u Srbiji, Pećanac odbija komandu pukovnika, kasnije generala Jugoslovenske vojske u otadžbini Dragoljuba Draže Mihailovića, napušta borbu protiv sila Osovine i sklapa sporazum sa nemačkim okupacionim vlastima i marionetskom vladom Milana Nedića. Od strane izbegličke vlade i glavnog štaba generala Mihailovića osuđen je kao izdajnik, narednih godina je potpuno izgubio kredibilitet, njegove jedinice Nemci raspuštaju 1943. godine, da bi naredne godine bio likvidiran od strane Mihailovićeve crne trojke.
