OPOVO, 2. oktobar 2024 – Nakon 35 godina, arheolozi ponovo iskopavaju na lokalitetu Ugar – Bajbuk u Opovu. Međunarodna, srpsko – nemačka ekipa koju čine arheolozi Muzeja Vojvodine iz Novog Sada, Univerziteta Kil iz Nemačke i Narodnog muzeja Pančevo, startovala je sa radovima 30. septembra.
Podsetimo, Ugar – Bajbuk je poznato neolitsko nalazište (mlađe kameno doba), pozne vinčanske kulture, za čije je otkrivanje 1965. godine zaslužan opovački sveštenik i arheolog – amater, Andreas Majer. Prva zaštitna i orjentaciona iskopavanja na Ugar – Bajbuku organizovana su 1979 – 1980. godine i njima je rukovodio Ljubomir Bukvić. Tri godine kasnije multidisciplinarni projekat sproveden je međunarodnom saradnjom između arheologa sa Univerziteta Berkli iz SAD, Narodnog muzeja Pančevo i Istorijskog instituta U Novom Sadu. Rukovodilac ovih istraživanja koja su trajala između 1983. i 1989. godine bio je profesor Bogdan Brukner, dok je američku ekipu predvodila Ruth Tringham (University of California Berkely). Pored arheoloških, sprovodila su se pedološka, klimatološka, hidrološka i paleobotanička istraživanja.
Proteklih godina javilo se novo interesovanje za ovaj lokalitet. Arheolozi sa univerziteta u Kilu (Nemačka) nosioci su projekta “ROOTS – Social, Environmental, and Cultural Connectivity in Past Societies” i oni već desetak godina sarađuju sa Muzejem Vojvodine na istraživanju neolitskih naselja duž tokova Tise i Tamiša. U projekat su sa srpske strane uključeni i Narodni muzej u Zrenjaninu i Narodni muzej u Pančevu.
Tokom 2022. godine vršena su terenska rekognosciranja na lokalitetu Opovo Ugar, nakon čega je urađeno i geofizičko snimanje celog lokaliteta, što je dalo fantastične rezultate.
U proleće je javnost bila veoma zainteresovana za otkriće neoliskog naselja u blizini Jarkovca, a naselje kod Opova pripada istom kulturnom krugu i datovano je u 5. milenijum pre nove ere, odnosno u period pre 7.000 godina.
„Naselje Vinčanske kulture u Opovu pokazalo se kao veoma kompleksno i došli smo do zaključka da je potrebno, na osnovu novih saznanja izvršiti reviziona arheološka istraživanja, kako bismo potvrdili sliku dobijenu gomagneskim snimanjima, a takođe kako bismo došli do uzoraka pogodnih za datovanje metodom C14.
Ovogodišnja kampanja trajaće svega dve nedelje, a fokus istraživanja biće jedan od nekoliko odbrambenih rovova koji okružuju naselje. Iako malog obima, ovo istraživanje može nam otkriti tačnu svrhu ovih izuzetno velikih rovova, način njihove gradnje, kao i period kada su izgrađeni, koliko dugo su bili u upotrebi i nadamo se, vreme prestanka života naselja u Opovu“, izjavio je za Glas Opova direktor Narodnog muzeja u Pančevu i rukovodilac terenskih istraživanja Miroslav Birclin.
U ovogodišnjim istraživanjima učestvuju Miroslav Birclin, rukovodilac terenskih istraživanja, Finn Vilkes, doktorand sa Univerziteta u Kilu kao menadžer projekta, doktor Martin Furholt, profesor društvene arheologije (Kil), Kata Furholt, doktorand praistorijske arheologije (Kil), specijalista za litičku arheologiju, Aleksandar Medović arheobotaničar Muzeja Vojvodine, Ida Medović, arheolog i mr Tijana Stanković-Pešterac arheolog iz Muzeja Vojvodine u Novom Sadu.
U iskopavanjima učestvuju i studenti i postdiplomci sa Univerziteta u Kilu, a u istraživanja će se uključiti i kolege iz Srbije. Stručni savetnik ovih istraživanja je doktor Nenad Tasić, profesor na katedri za arheologiju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, koji je kao student bio deo arheološke ekipe tokom istraživanja u Opovu 80-tih godina. Istraživanja se finansiraju od strane ROOTS projekta i Univerziteta u Kilu.
