Arheologija: Ugar – Bajbuk, naselje finalne faze Vinčanske kulture

14/03/2024

Arheologija: Ugar – Bajbuk, naselje finalne faze Vinčanske kulture

OPOVO, 14. mart 2024 – Povodom obeležavanja 100 godina od osnivanja Narodnog muzeja Pančevo u toku je izložba „Akvizicije Narodnog muzeja Pančevo 1984-2023″. U okviru izložbe, u posebnom odeljku je predstavljen deo nalaza sa poznatog arheološkog nalazišta Ugar – Bajbuk u Opovu.

Istočno od Opova, na lokalitetu Ugar – Bajbuk locirano je nalazište finalnog neolita (kultura Vinča-Pločnik). U pitanju je naselje datovano u razdoblje između 3800. i 3600. godine p.n.e., smešteno na lesnom uzvišenju koje je u to vreme bilo okruženo vodom. Pretpostavlja se da je u to vreme delta Tamiša počinjala već kod Barande.

Tokom iskopavanja pronađen je bogat arheološki materijal/Glas Opova

Nalazište je otkriveno 1965. godine, a prva zaštitna i orjentaciona iskopavanja na Ugar – Bajbuku organizovana su 1979 – 1980. godine i njima je rukovodio vršački arheolog Rastko Rašajski. Tri godine kasnije multidisciplinarni projekat sprovela je međunarodna ekipa naučnika (1983-1989). Iskopavanjima su rukovodili Bogdan Brukner (Univerzitet u Novom Sadu) i Ljubomir Bukvić (Narodni muzej Pančevo), dok je američku ekipu vodila Ruth Tringham (University of California, Berkely). Projektu su se povremeno priključivali naučnici iz Holandije (univerziteti u Feheningenu i Groningenu). Pored arheoloških, sprovodila su se pedološka, klimatološka, hidrološka i paleobotanička istraživanja.

Osnovne privredne delatnosti stanovnika ovog naselja su bili zemljoradnja i stočarstvo, dok su lov i ribolov dopunske delatnosti. Otkriveni ostaci arhitekture ukazuju na dugotrajnost naselja. Kuće su manjih dimenzija, građene od pleteri i lepa, sa podovima formiranim na drvenim potpatosnicama. Kuća se delila na prostor za stanovanje i deo za svakodnevne poslove u kojem je obično stajala peć.

Tokom iskopavanja pronađen je bogat arheološki materijal. Keramičke posude, u celosti ili fragmentalno, u vidu koničnih i bikoničnih zdela, činija, lonaca, amfora, poklopaca i amforeta, zatim alatke od kamena i kremena, kao što su žrvnji, noževi, sekire i postruške, kao i šila i igle od kostiju i rožine. Pored keramike i oruđa, pronađene su idoli od pečene zemlje i male figurine u obliku gravidnih  ženskih figura u sedećem ili ležećem položaju, namenjene kultnom ritualu. Veliki broj glinenih tegova ukazuju da je bilo i razboja u kućama.

Pored keramike i oruđa, pronađene su idoli od pečene zemlje i male figurine u obliku gravidnih ženskih figura u sedećem ili ležećem položaju, namenjene kultnom ritualu/Glas Opova

Na lokalitetu su pronađena i zrnca bakra ali pošto je bakar podložan koroziji veoma su retki očuvani celi predmeti. Bakar je najverovatnije stigao putem trgovine iz karpatskih oblasti ili istočne Srbije, a upotrebljavan je za izradu nakita, oruđa i oružja.

Na lokalitetu Ugar-Bajbuk pronađeni su ostaci najstarije tkanine u našoj zemlji, čija se starost procenjuje na oko 5,6 hiljada godina. (Č.V.)

 

U okviru izložbe „Akvizicije Narodnog muzeja Pančevo 1984-2023″ Predstavljeni su najznačajniji arheološki nalazi, istorijsko naoružanje i predmeti, umetnička dela nastala od 19. do početka 21. veka, nameštaj i pokućstvo, narodne nošnje, predmeti primenjene umetnosti ali i neki aparati koji polako padaju u zaborav poput radio aparata, gramofona i čuvene “Singerice” Deo izložbe posvećen je radu konzervatora i fotografa koji brinu o restauraciji muzejskih predmeta i njihovom digitalizovanju. Izložba će biti otvorena do 15. aprila.

MaPro Ecommerce

Online shop već od 9.999 rsd

Sa zapanjujućim dizajnom, neverovatno je lako napraviti online shop za samo par minuta.

pročitajte još i

Iz naše arhive: Radničke sportske igre

Iz naše arhive: Radničke sportske igre

OPOVO, 13. oktobar 2024 Na fotografiji koju vam danas predstavljamo nalazi se mešovita fudbalska ekipa nekadašnjih firmi koje su postojale u našoj opštini i to „Utve“ i „Zlatice“ okupljene za potrebe, tada popularnih, radničkih sportskih igara. Fotografija je iz 1970...

Iz naše arhive: O štafeti mladost u Opovu

Iz naše arhive: O štafeti mladost u Opovu

Na fotografijama koje predstavljamo u današnjem prilogu vidi se svečano obeležavanje, prolazak štafete mladosti kroz Opovo. Za taj događaj je svake godine bio upriličen  program koji je bio ispraćen masovnim okupljanjem građana u centru mesta gde je bila postavljena...

najnovije

najčitanije