EVROPSKA NEDELJA PREVENCIJE RAKA GRLIĆA MATERICE (28. JANUAR – 3. FEBRUAR 2018. GODINE)
Pančevo, 30. Januar2018
Evropska nedelja prevencije raka grlića materice se obeležava od 28. januara do 3. februara 2018. godine u cilju podizanja svesti žena o raku grlića materice i načinima prevencije. Prva Evropska nedelja obeležena je 2007. godine posle intervencije Interesne grupe za rak grlića materice kada je Savet Evrope doneo preporuke o započinjanju Kampanje i obeleževanju Evropske nedelje prevencije raka grlića materice.
Prepoznajući značaj ove kampanje, Srbija već dvanaesti put aktivno učestvuje u njenom obeležavanju.
Ovom nedeljom prenosimo poruku o značaju dostupnih mera prevencije u našoj zemlji, u cilju sprečavanja obolevanja i umiranja od raka grlića materice.
Osnovna poruka svim ženama je da je rak grlića materice maligna bolest koja se može sprečiti. „STOP RAKU GRLIĆA MATERICE” je slogan koji će obeležiti potrebu da još jednom apelujemo na naše sestre, majke, ćerke, prijateljice da u Evropskoj nedelji prevencije raka grlića materice razmišljaju o svom reproduktivnom zdravlju, i da u toku godine odvoje dan kada će posetiti svog lekara i iskoristiti neku od dostupnih mogućnosti prevencije.
Rak grlića materice, duže od decenije, predstavlja ozbiljan javnozdravstveni problem u Srbiji. U našoj zemlji 2014. godine registrovane su 1122 novoobolele žene od raka grlića materice, dok 415 žena izgubi život od ove vrste raka, za koju sa sigurnošću znamo da pripada grupi najpreventabilnijih. Naročito zabrinjava činjenica da se Srbija i dalje nalazi u grupi evropskih zemalja sa najvišim stopama obolevanja i umiranja od raka grlića materice. Kada je reč o obolevanju od raka grlića materice, Srbija se nalazi na četvrtom mestu u Evropi, posle Rumunije, Litvanije i Bugarske. Nažalost, naša zemlja se po umiranju od ove vrste raka kod žena, nalazi na trećem mestu u Evropi, odmah posle Rumunije i Moldavije.
Prema podacima Registra za rak ZJZ Pančevo, rak grlića materice u Južnobanatskom okrugu se nalazi načetvrtom mestu u ukupnom obolevanju i umiranju od svih malignih tumora u ženskoj populaciji. Svake godine u našem okrugu oko 37 žena oboli (31-49), 15-30 umre od ove bolesti.
Tabela 1 Distribucija broja obolelih i umrlih od karcinoma grlića materice po opštinama Južnobanatskog okruga u periodu od 2013. do 2017.godine
| Rak grlića materice | JBO | Pančevo | Vršac | Kovin | Kovačica | Bela Crkva | Opovo | Plandi- šte | Alibu-
nar |
|
| 2013 | Oboleli | 31 | 12 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 2 | 5 |
| Umrli | 30 | 13 | 7 | 2 | 1 | 0 | 1 | 2 | 4 | |
| 2014 | Oboleli | 38 | 14 | 8 | 3 | 3 | 2 | 1 | 2 | 5 |
| Umrli | 15 | 6 | 1 | 3 | 4 | 1 | 0 | 0 | 0 | |
| 2015 | Oboleli | 49 | 25 | 7 | 6 | 4 | 1 | 1 | 3 | 2 |
| Umrli | 18 | 6 | 4 | 3 | 2 | 2 | 0 | 1 | 0 | |
| 2016 | Oboleli | 34 | 20 | 3 | 2 | 1 | 4 | 2 | 1 | 1 |
| Umrli | 19 | 10 | 6 | / | 2 | 1 | / | / | / | |
| 2017* | Oboleli | 35 | 19 | 7 | 1 | / | 3 | 1 | 1 | 3 |
| Umrli | 10 | 6 | 2 | 1 | / | / | / | / | 1 | |
*Prijave obolelih i umrlih za 2017.god. se još uvek dostavljaju ZJZ Pančevo
Na osnovu podataka Registra za rak ZJZ Pančevo, u Južnobanatskom okrugu, najranije registrovani rak grlića materice, beleži se u uzrastu od 30-34 godine života, dok je najviše obolelih je u uzrastu 40-59 godina.
Najefikasnija mera primarne prevencije je imunizacija protiv humanog papiloma virusa. Ova intervencija je isplativa, pogotovu u zemljama gde su resursi ograničeni, učestalost HPV infekcije visoka, a obuhvat preventivnim pregledima nizak. Imunizacija ne isključuje potrebu za obavljanjem preventivnih pregleda budući da postojeće vakcine ne štite od svih tipova HPV. Važno je znati da se skoro svaki slučaj raka grlića materice može sprečiti. Dobro organizovani skrining programi mogu da spreče i do 80% slučajeva raka grlića materice, otkrivajući malignu degeneraciju u preinvazivnoj fazi.1
Evropska asocijacija za rak grlića materice (ECCA) je dala preporuke za obeležavanje Nedelje prevencije. Preporučene aktivnosti se odnose na: 2
- distribuciju edukativno-promotivnog materijala na javnim mestima kao što su tržni centri, metro stanice, autobuske stanice, kao i pružanje saveta i informacija o značaju korišćenja dostupnih preventivnih programa,
- organizovanje edukativnih seminara za stanovništvo u lokalnoj zajednici, u školama, fakultetima, radnim organizacijama,
- organizovanje tribina za roditelje o značaju HPV imunizacije kao mere prevencije,
- organizovanje predavanja o prevenciji cervikalnog karcinoma za adolesente u srednjim školama,
- održavanje seminara o prevenciji karcinoma grlića materice namenjenih studentima medicine kao i zdravstvenim radnicima,
- javne manifestacije, nastupi na medijima, i slično
- diskusije na društvenim mrežama na temu prevencije grlića materice.
Jedna od aktivnosti tokom Evropske nedelje prevencije raka grlića materice je i podela broševa „Biser mudrosti”. Broševi, kao simbol prenošenja znanja, tokom nedelje se dele ne samo ženama već i svima koji podržavaju borbu protiv raka grlića materice. Do danas, preko 1,5 milion Bisera mudrosti je distribuirano širom Evrope i oni su postali prepoznatljiv simbol ove kampanje (www.PearlofWisdom.eu).
U nedelji koja je pred nama potrebno je intenzivirati aktivnosti na promociji značaja očuvanja reproduktivnog zdravlja i mogućnosti korišćenja dostupnih mera prevencije raka grlića materice.
Korisni linkovi:
http://ecdc.europa.eu/en/publications/Publications/20120905_GUI_HPV_vaccine_update.pdf
