IKONOSTASI U OPOVU I SAKULAMA
Opovo, 28. novembar 2016;
Osim svoje sakralne funkcije ikonostasi pravoslavnih hramova imaju i svoju umetničku vrednost. Gotovo da nema značajnijeg srpskog slikara iz XIX veka, koji se nije oprobao u ovoj slikarskoj formi, a za mnoge je to tada bio i glavni izvor prihoda.
Na teritoriji Opštine Opovo dva ikonostasa se izdvajaju po svojim umetničkim vrednostima pa su kao takvi pod zaštitom Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture i predstavljaju nezaobilaznu destinaciju svih ljubitela slikarstva i umetnosti.
Opovačka pravoslavna crkva posvećena je prazniku Prenosa moštiju Svetog Nikole (22. maj) ili kako se u narodu naziva Letnji sveti Nikola ili Mladi sveti Nikola. Sadašnja crkva izgrađena je 1830. godine. Monumentalnost enterijera ovog hrama na prvi pogled impresionira, ali samo dok se ne stane ispred ikonostasa. U pitanju je rad čuvenog srpskog slikara iz druge polovine XIX i početka XX veka Stevana Todorovića (Novi Sad, 1832 – Beograd, 1925), naslikan 1895. godine.
Todorović se za slikara školovao u Beču i Minhenu. Kasnije prelazi u Beograd gde se pored slikarstva bavi pevanjem, glumom, gimnastikom i sa novom generacijom umetnika i intelektualaca učestvuje u evropizaciji prestonice Kneževine Srbije. Naslikao je preko 300 portreta poznatih savremenika, kao i brojne ikonostase i zidne kompozicije iz srpske istorije (Opovo, Idvor, Belegiš, Novo Selo, Miloševo, Beograd, Negotin…). Kada su u pitanju ikonopisanje i živopisanje, na Todorovića je značajno uticalo studijsko putovanje u Firencu gde se u galeriji Ufici i Piti susreo sa delima Rafaela, Ticijana i Rubensa. Predlošci ikona i njihova kompoziciona rešenja urađeni sa tog studijskog putovanja i usavršavanja, predstavljaće formalnu okosnicu celokupnog Todorovićevog ikonopisa.
Drugi ikonostas pod zaštitom Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture nalazi se u Sakulama, crkvi koja je takođe posvećena Letnjem svetom Nikoli. Ovo delo je rad srpskog slikara Konstantina Pantelića (Ruma, 1800 ili 1802 – Donji Tovarnik, 1882).
U slikarskom opusu Pantelić ima 18 ikonostasa, preko 500 ikona i veliki broj portreta. Svojim radom dao je značajan prilog preobražaju srpskog građanskog društva u Vojvodini, njegove kulture, umetnosti i nacionalne svesti. Likovni kritičar Sreto Bošnjak Pantelića svrstava u red srpskih slikara tog vremena koji su svoj oslonac tražili u evropskom, posebno bečkom klasicizmu, bidermajeru i romatizmu, oslobađajući srpsko slikarstvo od zoografskih kanona srednjovekovne tradicije. (Č.Vučković)
Izvor: Južni Banat
