Nadgrobna ploča opovačkog oberkneza Milića Popovića iz 18. veka
OPOVO, 31. oktobar 2021 – Prilikom radova na uređenju groblja u Opovu, radnici komunalnog preduzeća su našli staru nadgrobnu ploču iz 18. veka. Ploča je ležala naličjem u zemlji i delimično prekrivena zemljom, tako da su je podigli pomoću mehanizacije koju su koristili tokom aktelnih radova.
Nadgrobna ploča je iz 1771. godine i pripada oberknezu Miliću Popoviću, rođenom 1703. godine, i njegovoj ženi Latinki. Prema natpisu sahranjen je kod Gornje crkve, odnosno stare crkve i groblja koji su se nalazili zapadno od placa (parka) prema Tamišu na današnjem potezu od početka ulice Stanka Tomića, preko Svetosavskog doma i zgrada u ulici JNA, skoro do katoličke crkve, o čemu svedoče pronađeni grobovi pri dubokom kopanju kada se gradila trospratna zgrada i put duž ulice JNA (jarak ispred Svetosavskog doma).
Tekst na nadgrobnoj ploči glasi (delovi su nečitki):
„Ovde leži rab božji Milić Popović oberknez distrikta pančevačkog, poživeo godina 68, preminuo .. maja 1771. godine i supruga njegova Latinka poživela …“
Oberknez (obor-knez) je zvanje čoveka koji je vršio upravnu vlast u nekoliko sela i današnji ekvivalent bi mu bio predsednik opštine (ober – starešina, upravnik).
Za vreme turske vladavine u Banatu knez je prikupljao porez, dažbine i starao se oko naseljavanja zemlje i održavanju naseljenosti. Morao je ići na vojnu ali je bio oslobođen poreza.
Po oslobođenju od Turaka, Austrijanci su Banat podelili na 11 distrikta među kojima je bilo i Pančevo. Administracijom je upravljala Dvorska komisija u Beču, a svaki distrikt je imao perfekta (upravnika) više viceprefekta, kontrolora i pisara, praktikanata i drugih činovnika. Nad narodnim (srpskim knezovima) nadzor je vodio oberknez koji je spadao u osoblje distrikta. Knezovi i oberknezovi upravnog područja su se jednom mesečno sastajali kada se predavao prikupljeni novac od dažbina, primana naređenja od vlade, vršila saslušanja i istraživanja, rešavane pritužbe pojedinaca, kažnjavani krivci, a veći zločinci upućivani Zemaljskom sudu u Temišvar.
Grob opovačkog oberkneza je premešten (krajem 18. ili početkom 19. veka) na novo pravoslavno groblje (pored puta za Barandu), a na nadgrobnoj ploči je uklesan još jedan tekst 1826. godine:
„…. ovaj kamen prenet iz gornje crkve, ……. Nikolić požive .. godina, preminula ….. 1826. godine“.
Andreas Majer navodi da su na sadašnjem pravoslavnom groblju postojali i spomenici iz 1780., 1785., 1801. i 1831. godine, tako da pretpostavlja da je ovo groblje nastalo oko 1770. godine.
Predstavnici komunalnog preduzeća su o svemu obavestili Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu, pa su tim povodom Opovo posetili vd direktorka Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Pančevu Grozdana Milenkov i direktor Istorijskog arhiva Pančevo Mirko Rupić. Spomenik je zabeležen i fotografisan, a Milenkov i Rupić su obišli kapelu, koja je takođe zanimljiv istorijski spomenik, zatim se sastali sa direktorkom ONB Opovo Katarinom Nikolić Ralić u galeriji „Jovan Popović“ i posebno opservirali Vilu Mis Helenu, kao značajnom objektu kulturnog nasleđa koji bi trebalo da se restauira i zaštiti.
