Znate li ko je Slavko Jovanović? SEFKERINAC KOJI JE PRVI IZVEO SNIMANJE KAMEROM U POKRETU
SEFKERINAC KOJI JE PRVI IZVEO SNIMANJE KAMEROM U POKRETU
Sefkerin, 8. januar 2018;
Da li znate šta je „far“. Pogodili ste, svetlo na vozilima, ali ova reč, odnosno termin ima i druga značenja, a jedno od najpoznatijih je ono koje se koristi u kinematografiji i nema veze sa svetlom.
U kinematografiji ova odrednica predstavlja jedan od osnovnih elemenata u snimanju. Far je kretanje kamere kroz prostor (horizontalno ili vertikalno), koja može biti nošena (snimanje iz ruke) ili vožena – FAR (postavljanjem na far kolica, automobil, kran, itd).
A da li ste znali da je pre 104 godine prvi far izveo Sefkerinac Slavko Jovanović i tako zauzeo počasno mesto u istoriji svetske kinematografije.
Slavko je rođen u Sefkerinu 1887. godine od oca Josifa i majke Perside o čemu svedoče matične knjige iz tog perioda. Vrlo mlad je otišao u Beograd gde je radio kao sajdžija u blizini hotela „Moskva“. Upravo tu prvi put se susreo sa kamerom kada je 1911. godine sniman prvi srpski igrani film „Karađorđe“. Mađarskom snimatelju Luj Pitorlf de Beriju bio je potreban neko kome može poveriti kameru, a mladi časovničar iz Sefkerina pokazao se kao veoma talentovan, sposoban i koristan. Dve godine kasnije, 23. avgusta u ranim jutarnjim satima, Slavko Jovanović je snimajući Knez Mihailovu ulicu, kao deo dokumentarne filmske reportaže „Povratak srpskih pobednika“, izveo prvi far u istoriji kinematografije.
Filmski teoretičar Božidar Zečević ovako opisuje taj događaj.
– Tog dana spremala se trijumfalna vojna parada i svečano otkrivanje spomenika Karađorđu na Kelmegdanu. Smišljao je kako bi paradu mogao da snima u cugu i došao na ideju. Kadar je snimio kamerom učvršćenom na platformu automobila, podignutom na metar i po od tla, ali ne znamo kakvo je vozilo koristio. Vožnja je ujednačena i kontinuirana, brzina kretanja ravnomerna, nema ni najmanjeg potresa, ispunio je dakle sve standarde za izvođenje onoga što profesionalci nazivaju „far“.
Prvi srpski snimatelj se filmom bavio do polovine dvdesetih godina, a istovremeno je bio i zvanični dvorski kino – operater. Slavko se vratio svom prvom, sajdžiskom zanatu, živeo van filmskog sveta, a umro je 1962. godine.
Inače, prva vožnja kamere na far kolicima (kolica na šinama) izveden je 1916. godine u filmu „Netrpeljivost“ i rezultat je rada čuvenih američkih kinematografa, reditelja Dejvida Grifita i snimatelja Bilija Bicera. (deo podataka u tekstu i citat Božidara Zečevića izvor Blic).
